Hugo Roelandt
(c)Estate Hugo Roelandt
In samenwerking met Greet Verlinden, Marc Holthof, Bob Van Aert & Jan Heremans
• Automobiënnale 18, Middelheimpark, Antwerp, June-September. '85
• Agua i Agua, Espace 11, Fundacio Miro, Barcelona, April '86
Voor deze speelse en poëtische installatie werden 18 ruitenwissers in een vijver geplaatst tijdens de AutoBiënnale in het Middelheimpark. De ruitenwissers bewogen ritmisch heen en weer in het water. Ze werden aangestuurd door een fotocel, een lichtsensor die de ruitenwissers alleen activeerde als de zon scheen. De intensiteit van het zonlicht bepaalde de snelheid waarmee ze bewogen, met intervallen van één tot twintig seconden. Het systeem bootste natuurlijke ritmes na. Zo verbond het op symbolische wijze menselijke technologie met de cycli van de natuur.
Roelandts best gekende werk uit die periode [1980] is Auto Mobile Tergicristallo, een serie van bewegende ruitenwissers geplaatst in een vijver in het Middelheim openlucht museum, tijdens de Automobiënnale 2 in 1985. Het werk sprong zo in het oog dat een Vlaamse krant, zonder verwijzing naar Roelandt, het Middelheim of zelfs naar kunst, een foto ervan als een grap over het aanhoudende regenweer gebruikte.
Uit de catalogus van het Middelheim: Het project Auto mobile tergicristallo legt – via de ruitenwisser as “pars pro toto” voor de wagen – de nadruk op de auto- mobiliteit, de zelf-beweging. Een fotocel wordt beïnvloed door de cyclus van het daglicht en laat dat licht de elektrische energie controleren. De ruitenwissers zijn in een vijver geplant, als riet, als planten die leven van de fotosynthese.
Auto mobile tergicristallo vormt een systeem dat volkomen zelf bewegend is, onafhankelijk van een ingreep van buiten. De intensiteit van het zonnelicht controleert de installatie en laat de periode van de ruitenwisser-snelheid variëren van één tot twintig seconden.
Om de zelfbevestiging, de door gewoontevorming onzichtbaar geworden pseudo-evidentie van het systeem duidelijk te maken is in de installatie van Auto mobile tergicristallo de paradox ingebouwd dat de ruitenwissers enkel functioneren als de zon schijnt. Deze installatie refereert niet zomaar naar een ecologisch verantwoord voertuig, naar de automobiliteit gecontroleerd door de natuurlijke cyclus van het licht. Auto mobile tergicristallo bestaat-op-zich. De ruitenwissers functioneren slechts omwille van mekaar, onafhankelijk van hun bewust paradoxale context. De ruitenwisser staat hier los van zijn rationele, de autobestuurder dienende, functie. Het project is ontdaan van iedere representatie: er wordt niet uitgebeeld.
(Uittreksels uit Hugo Roelandt: Let's Expand The Sky, red. Marc Holthof, Occasional Papers, Londen, 2016)
